Bu Kur’an’a has hayretengiz bir metotdur. Kur*an kâinatla ilgili problemleri ele alır, insan fıtratının, kalbinin ve aklının mutlak şekilde teslim olacağı ölçüleri açıklar. Ve akıl bu canlı karşılığa ve açık görüşe karşı kendisini teslim eder. Bunun yanı sıra Kur’an’ın vermiş olduğu bu karşılıklar insan fıtratının bütün ihtiyaçlarına uygun düşer. Fıtratın gizli kalmış enerji noktalarını uyarır. Ve ona sağlam bir görüş açısı verir.

Hem birkaç sayfa içerisinde ne söylenebilir ki?...

Bu Kuran'ın mevcudatın gerçekleriyle beşer varlığına hitap ediş tarzı kendisine has hayretleri mucip bir metotdur. O, beşer bünyesini bir bütün olarak ele alır. Ve bir mevzuda hitap etmede hiç bir noktasını bırakmaz. Girmediği hiç bir pencere, hiç bir delik koymaz. İnsan aklından geçen her duyguya cevap verir. Her seslenişe karşılık verir...

Bu Kur’an’a has hayretengiz bir metotdur. Kur*an kâinatla ilgili problemleri ele alır, insan fıtratının, kalbinin ve aklının mutlak şekilde teslim olacağı ölçüleri açıklar. Ve akıl bu canlı karşılığa ve açık görüşe karşı kendisini teslim eder. Bunun yanı sıra Kur’an’ın vermiş olduğu bu karşılıklar insan fıtratının bütün ihtiyaçlarına uygun düşer. Fıtratın gizli kalmış enerji noktalarını uyarır. Ve ona sağlam bir görüş açısı verir.

Hayretlerle doludur bu Kur'an’ın metodu. O insan fıtratının elinden tutar, adım adım ilerletir, merhale merhale yürütür — yumuşaklıkla, kolaylıkla, bunun yanı sıra da canlılık ve hararetle, aydınlık ve parlaklıkla — insanı zirvelere doğru yükselen, en üstün ufuklara kadar çıkaran merdivende basamak basamak yükseltir* Görüş ve bilgi, heyecan ve icabet, keyfiyet ve istikamet, yakin ve güven, rahat ve emniyet içerisinde küçük büyük bütün mevcudatı gerçeklerine doğru ilerletir.

Hayretlerle doludur bu Kur’anın metodu. O insan fıtratına öyle bir noktada dokunur ki, hiçbir beşer bu noktaya dokunulması gerektiğini hesap edemez Bu noktanın bir kabullenme çizgisi olduğunu farketmez bile. Bir de bakarsınız ki fıtrat canlanmış, silkinmiş, sese kulak vermiş ve hemen peşinde gidiyor. Bunun sebebi de bu Kur’an’ı indirenin yarattıklarını en iyi bilen ve yaratıklarına şah damarlarından daha yakın olan yaradanın olmasıdır.

Bu sadece metod... Ya bu metod içerisinde anlatmaya çalıştığı bu maddelerin kendisi.. Burada sözün ufkuna ulaşamıyacağı büyük enginlik geliyor: «De kî: “Rabbımın kelimelerini yazmak için denizler mürekkep olsaydı, Rabbımın kelimeleri bitmeden evvel onlar tükenirdi. Birkaç kere daha mürekkep haline getirseydik, yinede aciz kalırdık'* . “Şayet yeryüzünde bulunan ağaçların hepsi kalem olsaydı, denizler de mürekkep olsaydı ve arkasından da

 yedi deniz gelseydi .Allah'ınkelimeleri yine de tükenmezdi.

Bu satl^frı yazar' Allah’a binlerce hamd ve şükür olsun ki- ^ml î zamaıuö1 *>u kitabı okumak, şuurluca dü-

Lanmek ve onun sohbetine yaklaşmakla geçirdi. Zaman yaman İH-san kültürünün mahsulü durumunda olan muhtelif bilgi kaynaklarına ve temel prensiplere göz attı. Ne var ki hiç birisinde bu I Kuran f0**” uklardan bir eser ve çırpınış örneği görme*-di- 9^“®° tek **»... Bu Kur an'daki son dereci engS ve ardı arası esi sonsuz feyizler ve bunun yanında da yer alan

takun kokrnuş gölcükler, küçük su yığınları ve ufunetli ha-

VU238U

Bu varlıklar âlemine, onun mahiyeti ve tabiatına, muhtelif I yönlerine, aslına ve neşetine, bunların gerisinde bulunan gizli sırlara, kapalı ve görünmeyen noktalara, kâinatın içerisinde sakladığı canlı varlıklara, cansız eşyaya hasılı kelâm beşerin «felsefe» adını verdiği konuların hepsine dikkatlice göz atan bir kişi...35

Külli manada insana bir bakış... İnsanın ruhuna, aslına, doğuşuna, gizli enerji noktalarına, çalışma sahalarına, yapısındaki terkibe, heyecanlarına ve arzularına, gizli açık hallerine topluca bir göz atmış... Psikolojik, pedegoji, sosyoloji ve biyoloji ilimle-I rinin muhtelif yönlerine el attığı dinlerin ve inançların çeşitli ta— I raflarını açıkladıkları insan denklemine bir bakış... Tngan hayatının nizamına ve pratik hareket noktalarına, birleşme ve ayrılma sahalarına, değişen ihtiyaçlarına ve bu ihtiyaçların tanzim edilmesine... İktisadi, siyasi ve sosyal nazariyelerin, ekollerin göz attığı sahalarına umumi manada hir nazar...M

Evet, bütün bu konularda Kur’an’a dikkatlice göz atan ve etiid eden bir insan o kadar geniş hükümlerle, âyet yığınlarıyla karşılaşır ki bu çokluk ve bolluk karşısında hayretten hayrete düşer. Mg^ın da üstünde bunca bolluğa rağmen muhtevasındaki asalet.

35. Daha geniş bilgi isin bakınız. «İslâm Düşüncesi», «Din BalUn, «lıÜm

ve Medeniyetin Problem teri», «Yoldaki İşaretle». Ayrıca Muhammet! JKıKob'un «İdin v* Materyalizm Arazında İnsan», «tasan Psikolojisi Özerine Etütler», «Beşer Hayatında Tekindi ve Duraklama, Islâm FIHkakdi Metodn. latam Sanatınsa Metodu» adlı eserler.

36. Bkz. «İslâm Cemiyetine Doğra».