İsraf etmeyin, çünkü Allah müsrifleri sevmez.

Bu âyet Yahudi Malik bin Sayf ile Kâbbin Eşref hakkında nazil olmuştur.

Çardaklı ve çardaksız cennet gibi bağları vücuda getiren Al-lah’dır. Tadları, çeşitli ekin ve hurmaları, zeytin ve narı — birbirine benzer ve benzemez şekilde— yaratan O’dur. Mahsul verdiği zaman mahsulünden yeyin, devşirildiği ve toplandığı zaman da hakkını verin. İsraf etmeyin, çünkü Allah müsrifleri sevmez.1

Bu âyette Ansar’dan olan Sabit bin Kays hakkında nazil olmuştur. Cüreyc ve Maverdî’de Muaz bin C o b e 1 hakkında nazil olduğunu söylüyorlar...

«Çardaklı ve çardaksız cennet gibi bağları vücuda getiren Allah’dır. Tadları çeşitli ekin ve hurmaları, zeytin ve narı — birbirine benzer ve benzemez şekilde — yaratan O’dur. Mahsul verdiği zaman mahsulünden yeyin, devşirildiği ve toplandığı zaman da hakkını verin. İsraf etmeyin, çünkü Allah müsrifleri sevmez.

Develeri de yük ve kesim hayvanı olarak yaratan Allah’dır. Allah'ın size verdiği rızıktan yeyin, şeytana ayak uydurmayın. O ■İze apaçık bir düşmandır.

Sekiz eş: Koyundan iki keçiden iki.. De ki: «Allah iki erkeği mİ yoksa iki dişiyi mi veya o iki dişinin rahimlerinde bulunan yavruları mı haram kılmıştır? Doğru sözlü iseniz ilme dayanarak bana cevap verin.»

Deveden iki, sığırdan iki yaratmıştır. De ki: «İki erkeği mi yoksa iki dişiyi mi veya o iki dişinin rahimlerinde bulunan yavruları ıııı haram kılmıştır? Yoksa Allah size bunları buyururken orada mı idiniz?» İnsanları ilme dayanmadan saptırmak için yalan uydurup Allah’ın üstüne atanlardan daha zâlim kimdir? Allah, zâlim mllleli doğru yola eriştirmez.

De ki: «Bana vahyolunanda, ölü, akıtılmış kan, domuz eti —ki plııl İr ve yoldan çıkarak Allah’dan başkası adma kesilen hayvandım gayrisini yemenin haram olduğuna dair bir emir bulamıyo-ıtım; inimi darda kalan, başkasmın payına el uzatmamak ve zaru-ıel ııılklıırını aşmamak üzere bunlardan da yiyebilir.» Şüphesiz ki Itahldıı, G a f û r ’dur, Rahim ’dir.
Yahudilere tırnaklı her hayvanı haram kıldık. Onlara sığır ve davarm sırt, bağırsak ve kemik yağları bir yana, iç yağlarını da haram kıldık. Aşırı gitmelerinden ötürü onları bu şekilde cezalandırdık. Biz şüphesiz doğru sözlüyüzdür.

Seni yalanlarlarsa: «Rabbiniz geniş bir rahmet sahibidir. O’mııı gücü günahkârlar gürûhundan döndürülemez» de.

Allah’a şirk koşanlar: «Allah dileseydi babalarımız ve biz pula tapmaz ve hiçbir şeyi haram kılmazdık» diyecekler. Onlardan önce kiler de, bizim acı günümüzü tadana kadar böyle demişlerdi. Onlara : «Bize karşı çıkarabileceğiniz bir bilginiz var mı? Siz ancak zanna uyuyorsunuz ve sadece tahminde bulunuyorsunuz» dedi.

«Tam ve kâmil delil Allah’ın delilidir. O dileseydi hepinizi dı»g ru yola eriştirirdi» dedi.

«Haydin, de, Allah şunu haram kıldı diye şahadet edecek ıjn hidlerinizi getirin.» Eğer gelir yalan yere şahidlik ederlerse, oıılnı la beraber olup sözlerini kabullenme, âyetlerimizi yalanluyunhu m ve âhirete inanmayanların heveslerine uyma. Nasıl uyarsın ki, onlar Rablerine başkalarmı denk tutuyorlar.

De ki: «Gelin size Rabbinizin neleri haram kıldığını NÖyleye-ylnı: O’na hiçbir ortak koşmayın, anaya babaya iyilik yapın, yoksulluktan ötürü çocuklarınızı öldürmeyin» —sizin ve onların ruhi nı veren biziz—, «Gizli ve açık kötülüklere yaklaşmayın. Allah bunları size düşünesiniz diye buyurmaktadır.»

Yetim, erginlik çağma erişinceye kadar en iyi şeklin dişimin malına yaklaşmayın. Ölçüyü ve tartıyı doğru yapın. Biz kişiye aiı enk gücünün yeteceği kadar yükleriz. Konuştuğunuzda, - akı aba bile olsa— sözünüzde âdil olun. Allah’ın ahdini yerine gelirin Al lııh size bunları öğüt almanız için buyurmaktadır.

Bu, dosdoğru olan yoluma uyun. Sizi Allah yolundan ayrı ilil şürecck yollara uymayın. Allah size bunları sakınasınız diye cin relmektcdir.»1

Bu âyetlerden birincis

I l'ıı'ıım : 141-1513.